Annenin depresif belirtileri kaynaklı ebeveynleşme deneyiminin genç çocuğunun psikolojik semptomatoloji ve kişilerarası ilişki kalitesine etkisi: Baba katılımının koruyucu rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Sinem Çelik

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ilgın Gökler Danışman

Eş Danışman: Yağmur Ar Karcı

Özet:

Ebeveyn psikopatolojilerinden biri olan anne depresyonu/depresif belirtileri hem anne hem aile hem de çocuklar üzerinde zararlı etkilere sahiptir. Önceki çalışmalar, anne depresyonu/depresif belirtilerinin çocukların psikolojik semptomatolojilerinde ve kişiler arası ilişkilerine vurgu yapsa da, şaşırtıcı şekilde, gençlerin anne depresif belirtilerinden kaynaklı ebeveynleşme deneyiminde ve onların semptomatolojilerinde ve kişiler arası ilişkiler niteliğinde baba katılımının rolünü araştıran bir çalışma bulunamamıştır. Bu çalışmanın amacı, anne depresif belirtilerinden kaynaklı ebeveynleşme deneyiminin sonuçlarından baba katılımının rolünü gençlerin psikolojik semptomatolojisini ve kişilerarası ilişkiler niteliğini dikkate alarak incelemektir. 238 anne-genç çiftinden, gençler Ebeveynleşme Envanteri (EE), Baba Katılım Ölçeği (BKÖ), Kısa Semptom Envanteri (KSE) ve Kişilerarası İlişki Boyutları Ölçeği'ni (KİBÖ); anneler ise Durumsal-Sürekli Depresyon Ölçeği'ni (D-SDEP) doldurmuştur. Sonuçlar, annenin depresif belirtilerinin gençlerin ebeveynleşme düzeylerini yordamasa da, gençlerin psikolojik semptomlarını ve kişilerarası ilişki niteliklerini yordadığını göstermiştir. Ayrıca, baba katılımı gençlerin ebeveynleşme düzeylerini ters yönde anlamlı olarak etkilerken; baba katılımı ve annenin depresif belirtilerinin etkileşimi ebeveynleşme üzerinde anlamlı bir etkiye sahip değildir. Ayrıca, annenin depresif belirtileri, baba katılımı, ebeveynleşme ve bunların etkileşimi gençlerin psikolojik semptomları ve kişilerarası ilişki niteliklerini anlamlı bir şekilde etkilememektedir. Bu çalışma, annenin depresif belirtilerinin gençlerin psikolojik semptomları ve kişilerarası ilişki nitelikleri üzerinde nasıl zararlı etkileri olduğunu anlamamıza önemli katkılar sunmuştur. Ayrıca, ebeveynleşme riski olan gençlerde baba katılımının önemine dikkat çekmiştir.