Çimtay Y. (Yürütücü), Nur Yılmaz G.
TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2024
Sis, pis, toz, duman, yağmur, kar, düşük ışık nedeniyle
görüş kalitesi bozulmakta ve görüş mesafesi azalmaktadır. Bu durum, ulaştırmada
kazalara, sefer iptallerine; askeri alanda başta terör olmak üzere güvenlik
problemlerine, ilk yardım ve kurtarma faaliyetlerinde gecikmelere ve
aksaklıklara neden olmaktadır. Yaşanan bu durumlar can ve mal kaybına sebep
olmaktadır.
Projenin temel
hedefi; atmosferik etkiler nedeniyle bozulan görüntülerin temizlenmesi ve kullanıcıya
daha net ve erişilebilir bir görüntü yaratılmasıdır. Proje kapsamında; bozulan
görüntünün net hale getirilebilmesi için işlenmesi ve gösterilmesi hem bilgisayar
tabanlı bir yazılım olarak tasarlanacak hem de kaska entegre gömülü sistem
olarak ekran üzerinde sağlanacaktır.
Literatürde bu
konu ile alakalı mevcut durumun eksik kaldığı noktaları maddeler halinde
özetlemek gerekirse:
· Görüntü
iyileştirme kalitesi orta ve yoğun seviyede sis, pus, toz, duman etkisini
kaldırmakta yetersiz kalmaktadır.
· Görüntü
iyileştirme yöntemlerinin büyük bir çoğunluğu statik görüntüyü işleme üzerine
yoğunlaşmıştır, bu nedenle video iyileştirme anlamında yeterli çalışma
bulunmamaktadır. Video verisindeki zamansal benzerlikten yeterince
yararlanılmamıştır.
· Geliştirilen
yöntemler yukarıda bahsedilen geleneksel yöntemler ve derin öğrenmenin Evrişimli
Sinir Ağı (CNN) ve Çekişmeli Üretici Ağ (Generative Adverserial Networks – GAN)
kısmına yoğunlaşmıştır. Bu noktada geleneksel ve derin öğrenme yöntemlerinin
birlikte kullanılması anlamında yeterli çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca, derin
öğrenmenin, özellikle video verilerindeki zamansal benzerlik niteliğinden
yararlanılarak uygulanabilecek olan (Long-Short Time Memory) LSTM ve ayrıca
CNN’e alternatif olabilecek (Graph Neural Network (GraphNN) ve Capsule Networks
gibi modeller kullanılmamıştır.
· Mevcut kaska
entegre sistemlerde sis, pus, toz, duman, kar, yağmur ve düşük ışık iyileştirme
özellikleri birlikte bulunmamaktadır. Genellikle bu özelliklerden yalnızca 1
tanesine yönelik çözümler sunulmuştur.
Bu bağlamda, bu projedeki hipotezler şu şekilde
sıralanabilir:
·
Literatürdeki
mevcut durumun üzerinde bir başarıyla görüntü iyileştirmenin yapılabileceği.
·
Henüz tam
kapasiteli muadili olmayan, gerçek zamanlı çalışan bir kaska entegre sistemin
prototipinin üretilebileceği.
·
Geliştirilecek
olan PC tabanlı ve kaska entegre görüntü iyileştirme sistemlerinin ulaşımda,
sınır güvenliğinde, ilk yardımda, tehlikelerin önceden fark edilmesi, tedbir
alınması, farkındalığın artırılmasını sağlayacağı.
Atmosferik koşullarda bozulan görüntülerin iyileştirilmesi
savunma, ulaşım, arama-kurtarma gibi pek çok alanda güvenliğin sağlanması, tanıma
ve teşhislerin doğru ve zamanında yapılabilmesi, nesnelerin tespiti gibi birçok
açıdan önem taşımaktadır. Proje kapsamında geliştirilecek tasarımla, görüntüler
iyileştirilerek çıplak gözle görülemeyen bölgelerin görülebilir hale gelmesi ve
bu sayede farkındalığın artırılması sağlanacaktır. Projenin özgün değeri,
halihazırdaki iyileştirme yöntemlerini geliştirebilecek yeni algoritmalar
ortaya koymak, başka alanlara uygulamak ve ürün prototipleri geliştirmektir.