Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yeşilyurt Gündüz Z. (Yürütücü), Kozan E., Yılmaz Yağcı Z., Sönmez P.
TÜBİTAK Projesi, 1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı, 2024 - 2026
Proje, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında Türkiye’de Uluslararası İlişkiler bölümlerinin kapasitesini ortaya koymak, küresel politikada rekabet edebilme potansiyelini analiz etmek ve öneriler sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Projede Türkiye akademisindeki Uluslararası İlişkiler (Uİ) ile Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler (SİBU) bölümleri üzerinden Uİ disiplinindeki merkez-çevre ayrımı sorgulanacak, bu sorgulama sonunda da izleme tabloları oluşturularak disiplinin geliştirilmesine katkı sağlayacak bir yol haritası belirlenecektir. Projenin hazırlanmasına zemin oluşturan temel olgu; Türkiye’de 2006 sonrası birçok yeni üniversitenin kurulması ve bu üniversitelerin bünyesinde Uİ ile SİBU bölümlerinin açılmasıdır. Ancak günümüzde bu bölümlerin büyük bir çoğunluğu öğrencilerin tercih sıralamalarında “görünür” bir yerde değildir ve bazı bölümler bu nedenle kapanma riskiyle karşı karşıyadır. Bu durum projenin odaklandığı temel problemlerden biridir. Dolayısıyla projenin araştırma faaliyetleri yoluyla Türkiye’de 2006 yılı sonrası hızlı bir artışla kurulan Uİ ile SİBU bölümlerinin, kuramsal bilgi üretme kapasitesiyle, alanda istihdama dönük ve aktif işgücü yetiştirme potansiyelinin daha fazla geliştirilebilmesinin yolları aranacaktır. Bu kapsamda 2006 sonrası kurulan Uİ ve SİBU bölümlerinin “merkez” olarak adlandırılan üniversiteler ile diyalogları, iş birlikleri ya da gerilimleri projenin araştırma konusudur. Projenin nihayetinde tüm bu üniversitelerin Uİ disipline sağladığı teorik, metodolojik ve kavramsal katkılar tartışılacak Türkiye’nin küresel politikada alternatif söylem üretme kapasitesine etkisi, diğer üniversitelerle karşılaştırılarak değerlendirilecektir. Bu tartışmanın teorik temeli postkolonyal düşünürlerinin argümanları üzerinden yapılacaktır.
Araştırma süresince doküman analizi, anket, derinlemesine görüşme yöntemleri ile veri toplanacak olup elde edilen bu veriler arasındaki ilişkiler istatistiksel ve bibliyometrik analiz yöntemlerinden yararlanılarak analiz edilecek ve yorumlanacaktır. Araştırmada Türkiye’de merkez, yarı merkez ve taşra üniversitelerinde Uİ eğitimi veren bölümler arasında akademisyen profilleri, yayın yapılan dergiler, doktora alanları, doktora yapılan üniversiteler, çalışma yapılan bölge ya da teori tercihleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığı anlaşılmaya çalışılacaktır. Buna ek olarak yapılacak anket ve görüşmelerle merkez ve onun dışında kurulan üniversiteler arasındaki kurumsal kültür farkları ve bu farkların akademik hayata yansımaları da ortaya konulacaktır. Bu bağlamda Türkiye’de birbirinden farklı mekanlarda kurulmuş olan Uİ ve SIBU bölümü akademisyenleri arasındaki ilişkiler farklı değişkenlerle incelenecektir. Özetle, metodolojik olarak karşılaştırmalara uygun disiplinler arası bir sistem uygulanacaktır.
Proje literatüre iki yönüyle katkı sağlamayı hedeflemektedir. Birincisi, bu araştırma Türkiye’de Uİ disiplini üzerine yapılan çalışmaların büyük oranda görmezden geldiği bir konuyu kendine tema edinmiştir. Türkiye’de disipline dair yapılan çalışmalar çoğunlukla disiplini kendi içerisinde bir bütün olarak tasvir etmektedir. Yapılan karşılaştırmalı çalışmalar ise Türkiye’de Uİ çalışmalarını Batı ile karşılaştırmaktadır ya da çevre ülke ya da bölgelerde Uİ akademileri ile farklar ve benzerliklere odaklanmaktadır. Diğer yandan bu alanda günümüze kadar yapılan en kapsamlı çalışmalar dahi 2006 sonrası kurulan üniversiteleri içermemektedir. Bu proje ise yeni açılan Uİ bölümlerini araştırma kapsamına alarak literatüre önemli bir katkıda bulunacaktır. İkincisi, Projede Türkiye’deki tüm Uİ ve SİBU bölümleri zamansal ve mekânsal bir ayrıma konu olacak şekilde literatürde ilk defa merkez, yarı merkez ve taşra kategorileştirmesine gidilerek ele alınmaktadır. Bu kavramsallaştıma proje içinde yapı-söküme uğramaya müsait, dinamik bir biçimde ele alınmıştır. Proje çevre-merkez, taşra-merkez ikilemlerinin ötesinde yeni bir kavramsallaştırma ile Türkiye’de disiplinin niteliğini, potansiyelini ve aynı zamanda gerilimlerini açıklamaya çalışacaktır. Proje, üniversiteler arası farklılıkların Türkiye’deki Uİ disiplini üzerindeki yansımalarına bakarak da genel tartışmaya katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Tüm bunların ötesinde, proje merkez-yarı merkez-taşra üniversitelerinin Uİ ve SİBU bölümlerinin küresel ölçekte daha yüksek bir rekabet düzeyine ulaşmaları adına birbirlerine yaklaşabilmeleri veya birbirlerini olumlu yönde desteklemeleri için gerekli eylem ve çalışmalardan oluşan bir yol haritası oluşturulacaktır. Proje sonunda, elde edilen verilere göre oluşturulacak olan uluslararası ilişkiler akademisini izleme tablosu da hem Türkiye’deki akademiyi takip etmek için hem de Türkiye dışındaki diğer üniversitelerle karşılaştırmak üzere ciddi bir veri tabanı oluşturacaktır. Bu veri tabloları, sonradan güncelleme ve başka kurumlarca da kullanılmaya müsait olacaktır