Akademik Veri Yönetim Sistemi
Con Wright G. (Yürütücü), Çakıroğlu Çevik A., Ataç Kavurmacı E., Çelik K., Eraydın Z., Deniz A., et al.
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2026
Sunulan proje, “hareketlilik adaleti” kavramından hareketle, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş depremlerinin neden olduğu deprem kaynaklı iç göç hareketliliğini araştırmak istemektedir. Deprem kaynaklı iç göç hareketliliği, göçün yöneldiği şehirler merkeze alınarak çalışılacaktır. Ankara ve Mersin deprem bölgesinden aldığı yoğun göç nedeniyle araştırma evrenine dahil edilmiştir. Deprem kaynaklı iç göç hareketliliğinin deprem öncesi-esnası ve sonrası süreçler ile yakından ilişkili olduğu kabulünden hareketle iç göç hareketliliği, hareketlilik adaleti kavramsal çerçevesinde, yaşam seyri ile kesişimsellik yaklaşımları kullanılarak irdelenecektir. Proje ile kimlerin iç göç hareketliliğine katıldığı/katılabildiği, kimlerin yerinde kaldığı, göç kararının nasıl alındığı, göçün nereye yöneldiği, kurumsal hizmetler ve destek mekanizmalarının sürece etkileri, gerçekleşen göçün geçiciliği/kalıcılığı gibi hususlar araştırılmak istenmektedir. İç göç hareketliliğinin yöneldiği şehirler ve bu şehirler üzerine olası sosyoekonomik etkilerini irdelemek de projenin amaçları arasında yer almaktadır. Afetlerin yol açtığı nüfus hareketlerine ilişkin çalışmaların sonuçları temel olarak dört tür hareketlilik örüntüsünden söz etmektedir: i) göç etmeyip yerinde kalanlar, ii) kendi imkanları ile göç edenler, iii) kamu ve sivil toplumun desteği ile göç edenler, iv) yasal düzenlemelerle yerinden edilenler. Proje kapsamında “yerinde kalanlar” dışarda bırakılmış olup onun dışındaki hareketlilikler analiz edilecektir.
Genel olarak göç çalışmaları, afet kaynaklı hareketleri görmede; afet çalışmaları ise afet kaynaklı göç hareketlerini dikkate almada yeterince başarılı olamamıştır. Bu çerçevede, iki alanın birbirleri ile yeterince konuşmadan çalışmalarına devam etmiş olduğu görülmektedir. Bu proje, afet sonrası göç deneyimlerini, hareketlilik adaleti kuramsal çerçevesinde, yaşam seyri yaklaşımıyla ve kesişimselliği gözeterek çalışmayı amaçlamakta ve toplumsal, ekonomik, politik açılardan kritik sonuçları olan afet kaynaklı göç hareketliliğine yönelik yazında önemli bir boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. Deprem kaynaklı iç göç hareketlerinin nereye yöneldiği, meydana gelen bu hareketliliğin geçici mi yoksa kalıcı mı olacağı ve bunu belirleyen dinamiklerin neler olduğunu irdelemek istediği için hem akademik yazına hem de deprem sonrası uygulanacak politikalara önemli katkılar sağlama potansiyeline sahiptir.
Bu doğrultuda sunulan proje birden çok araştırma yöntemi ve bu yöntemler çerçevesinde farklı teknikler kullanacaktır. Nicel ve nitel yöntemin birlikte kullanıldığı karma yöntem ile iç göç hareketliliği irdelenecektir. Ankara ve Mersin illerinde deprem bölgesinden gelenlerle bir yıl arayla iki kez gerçekleştirilecek olan niceliksel araştırma ile her iki ilin göç alan merkez ilçelerinde göçün mekânsal dağılımı görselleştirilecek ve mekânda temsilleri haritalandırılacaktır. Niteliksel araştırma ile de sosyal ağ ilişkileri ve göç edenlerin geldikleri şehirlere eklemlenme biçimleri yaşam seyri yaklaşımıyla analiz edilecektir.
Araştırmanın tüm iş paketlerinden elde edilecek verilerin analizi ile elde edilecek sonuçlar, politika yapıcılara, yerel yönetimlere, sivil toplum kuruluşlarına ve ilgili diğer paydaşlara afetten kaynaklanan iç göç hareketliliğine yönelik politika ve uygulamalar geliştirmelerine katkı sağlayıcı olacaktır. Dolayısıyla, bu projenin sonuçlarına dayalı geliştirilecek olan strateji ve modeller iç göç hareketliliğinin sosyal adalete katkı sağlayacak şekilde etkin yönetilmesi açısından da faydalı olacaktır.