Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: İdil Alaftar
Danışman: Tuğba Uzer Yıldız
Özet:Önceki çalışmalar, erken dönem uyum bozucu şemaların anneden çocuğa aktarılırken kötü muamele ve karşılanmamış temel ihtiyaçlar gibi olumsuz çocukluk yaşantıları aracılığıyla aktarıldığını göstermektedir. Travmatik bellek alan yazını, travma öyküsü olan bireylerin bu yaşantılarını ve/veya diğer olumsuz deneyimlerini kategorik olaylar olarak hatırladıklarını göstermektedir. Bu kavram, aşırı genel otobiyografik bellek olarak adlandırılmakta olup, travmatik yaşantılara eşlik eden yoğun olumsuz duygulanımı önleyebilmek amacıyla kullanılmaktadır. Uzun vadede, çocukluk dönemi travmatik yaşantılarından sonraki duygu düzenleme sürecinden kaynaklanan aşırı genel otobiyografik bellek, çocuklarda uyum bozucu şema gelişimine de yol açabilmektedir. Bu çalışma, aşırı genel otobiyografik belleğin travmatik yaşantılar deneyimledikten sonra uyum bozucu düşünce örüntüsünü güçlendirerek erken dönem uyum bozucu şema aktarımına yol açıp açmadığı üzerine alan yazına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Çalışmaya 120 anne-ergen çifti katılmıştır. Anneler eposta adreslerine gönderilen link aracılığı ile anketleri online doldurmuştur. Ergenler de anketleri çevrimiçi ortamda tamamlamıştır. Ergenler, Otobiyografik Bellek Hatırlama Çalışması, Young Şema Ölçeği-Kısa Form-3 (YSQ-SF3), Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (CTQ) ve Beck Depresyon Envanteri (BDI)'ni; anneler ise YSQ-SF3 ve BDI doldurmuştur. Sonuçlar, çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının, annenin kopukluk-reddedilme şeması ile çocuğun kopukluk-reddedilme şeması arasındaki ilişkiye anlamlı şekilde aracılık ettiğini desteklemektedir. Bu ilişki, özellikle olumsuz anılarını genel hatırlamaya daha fazla yatkınlığı olan çocuklarda daha güçlü çıkmıştır. Bulgular, aşırı genel otobiyografik belleğin uyum bozucu şema aktarımına olanak sağladığını göstermektedir. Anahtar Sözcükler: erken dönem uyumsuz şemalar, şema aktarımı, çocukluk çağı olumsuz yaşantıları, aşırı genel otobiyografik bellek