Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: KADRİYE YILMAZ
Danışman: Ilgın Gökler Danışman
Özet:
Bu araştırmada, boşanmış ailelerde aile içi sınır belirsizliği ile gençlerin psikolojik semptomatolojileri ve geleceğe yönelik tutum ve beklentileri ilişkisinde ebeveynleşme deneyiminin aracı rolünü incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında, boşanmış ailelerin ergen ve yetişkin çocuklarında algılanan sınır belirsizliğini değerlendirmek amacıyla geliştirilen Boşanmış Ailelerin Ergen ve Yetişkin Çocukları İçin Sınır Belirsizliği Ölçeğinin psikometrik özellikleri incelenerek Türkçeye uyarlaması gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, bu aşamada duygusal ebeveynleşme düzeyini değerlendirmek amacıyla geliştirilen Duygusal Ebeveynleşme Ölçeğinin psikometrik özellikleri incelenerek Türkçe uyarlaması gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda 18-25 yaş aralığında olan ebeveynleri boşanmış 242 katılımcı Demografik Bilgi Formu, Boşanmış Ailelerin Ergen ve Yetişkin Çocukları İçin Sınır Belirsizliği Ölçeği, Ailede Koruyucu Etkenler Ölçeği, Ebeveynleşme Envanteri ve Duygusal Ebeveynleşme Ölçeğini çevrimiçi ortamda doldurmuştur.Analizler için SPSS ve EQS kullanılmıştır. Her iki ölçek için de uyarlama çalışmaları tamamlandıktan sonra araştırmanın ikinci aşamasında, aile içi sınır belirsizliği ile psikolojik semptomatoloji ve geleceğe yönelik tutum ve beklentiler ilişkisinde ebeveynleşme deneyiminin aracı rolü araştırılmıştır. 18-22 yaş aralığında ebeveynleri boşanmış 96 katılımcı, Demografik Bilgi Formu, Boşanmış Ailelerin Ergen ve Yetişkin Çocukları İçin Sınır Belirsizliği Ölçeği, Ebeveynleşme Envanteri,Duygusal Ebeveynleşme Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri, Olumlu Gelecek Beklentileri Ölçeği ve Geleceğe Yönelik Tutum Ölçeğini çevrimiçi ortamda doldurmuştur. PROCESS Macro v4 kullanılarak analizler yürütülmüştür. Araştırma bulguları ebeveynleşmenin aracı rolünü doğrulamamıştır. Ancak araştırma değişkenleri arasında yordayıcı değişkenler incelendiğinde ailede sınır belirsizliği düzeyinin, ebeveyn-odaklı ebeveynleşme, kardeş odaklı ebeveynleşme ve erken duygusal olgunlaşma değişkenlerini pozitif yönde anlamlı düzeyde yordadığı gözlenirken, olumlu gelecek beklentilerini ve geleceğe yönelik olumlu tutumları anlamlı düzeyde negatif yönde yordadığı bulunmuştur. Ayrıca, ebeveynleşmeden algılanan yarar ve uyumun olumlu gelecek beklentileri ve geleceğe yönelik olumlu tutumları anlamlı düzeyde pozitif yönde yordadığı gözlemlenirken, psikolojik semptomatolojiyi anlamlı düzeyde negatif yönde yordadığı bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Ailede Sınır Belirsizliği, Ebeveynleşme, Psikolojik Semptomlar, Geleceğe Yönelik Tutum ve Beklentiler