Özgül deneyimleri hatırlamaktaki zorluk hedef belirlemeyi engeller mi? Depresif semptomlar gösteren kişilerle deneysel bir çalışma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Tuğçe Koç

Danışman: Tuğba Uzer Yıldız

Özet:

Önceki çalışmalar, depresyon teşhisi konan bireylerin ve depresif belirtileri olan bireylerin özgül otobiyografik anıları hatırlamakta zorlandıklarını göstermiştir. Bunun yerine, bu bireyler aşırı genel bellek fenomenine (OGM) işaret eden kategorik anıları hatırlarlar. Ayrıca, depresyonun hedef özgüllüğünü de azalttığına dair bulgular vardır. Depresif örneklemde anı ve hedef özgüllüğü arasındaki bağlantıyı inceleyen çok az sayıda çalışma bulunmaktadır ve çalışmaların çoğu korelasyoneldir. Bu çalışma, depresif belirtileri olan bir örneklemde anı özgüllüğü ile hedef özgüllüğü arasındaki ilişkiyi inceleyen ilk deneysel çalışmadır. Depresif belirtileri olan 77 genç, dört deneysel koşuldan birine rastgele atanmıştır (yani, özgül-başarı, özgül-başarısızlık, genel-başarı ve genel-başarısızlık). Özgül-başarı ve özgül-başarısızlık koşullarındaki katılımcılardan sırasıyla başarı veya başarısızlıkla ilgili özgül anılar hatırlamaları istenmiştir. Buna karşılık, genel-başarı ve genel-başarısızlık koşullarındaki katılımcıların, başarı veya başarısızlıkla ilgili kategorik anılar hatırlamaları istenmiştir. Her hatırlamadan sonra, katılımcılar anılarının bazı özelliklerini (yani canlılık, anının tarihi, önemi) derecelendirdiler. Tüm katılımcılardan ayrıca yaklaşma ve kaçınma hedefleri belirtmeleri istenmiştir. Sonuçlar, depresif belirtileri olan bir örneklemde ne anı özgüllüğünün ne de duygusal tonun hedef özgüllüğünü etkilemediğini göstermiştir. Bununla birlikte, başarı ile ilgili veya başarısızlıkla ilgili özgül anıları hatırlamak, daha özgül planların oluşturulmasına neden olmuştur. Bu sonuçlar, geçmişin kategorik temsilinin gelecekteki uzun vadeli hedeflerin özgünlüğünü etkilemediğini göstermektedir; ancak özgül anı hatırlamak bu hedeflere ulaşmak için daha spesifik planların belirlenmesine yardımcı olur. Bu sonuçlar aynı zamanda depresif bir ruh hali içinde geçmişi hatırlamadaki bozulmanın kişinin hedeflerine ulaşmak için harekete geçme motivasyonunu azalttığını ima eder.