Mimari diyagramların arayüz durumları: "Non-plan manifesto" ve onun diyagram pratikleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Mimarlık Ve Kent Çalışmaları Abd, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Nehir Melis Doğu

Danışman: Afet Derin İnan Çınar

Özet:

Mimari söylemde diyagramlar her zaman, düşünme sürecinin bir parçası olmuştur ve yeni fikirlerin ortaya çıkışını desteklemek için arayüz durumuna sahip olmuşlardır. Ancak 1960'ların 1970'lere doğru ilerlemesiyle birlikte diyagram konusu, vizyoner mimari figürlerin yeni kaygılarını takiben, diyagram uygulamalarının yeni formlarını aramasıyla tekrar canlanmıştır. Tez, diyagram uygulamalarındaki bu değişimi izlemeyi amaçlar ve diyagramların farklı arayüz durumları ile mimari düşünme süreçlerindeki farklı rollerini inceler. Bu değişikliğin izini sürmenin bir yöntemi olarak, 1969'da Non-Plan: An Experiment in Freedom ile Cedric Price, Paul Barker, Peter Hall ve Reyner Banham'ın bir manifestoyla on yılın ortak endişelerini kapsamayı amaçladığı Non-Plan'i yansıtan diyagram pratiklerini araştırmayı hedefler. Bu Manifesto, on yıllık bir dönemin kaygılarını, tasarımcıların değişimi destekleyen bir araca neden ihtiyacı olduğuyla birlikte anlatması yönünden önemlidir: manifesto, değiştirilebilir değerleri desteklemek için diyagramların kullanımını tetiklemiştir. Tez, mimari diyagram kullanımındaki değişimi ve diyagramların değişen rollerini araştırır. Diyagramların değişen rollerine dikkat çekmek için, Anthony Vidler'in Modernist Diyagram tartışmasına atıfta bulunarak emsal diyagram uygulamalarından bahseder. Jean-Nicolas-Louis Durand ve Rudolf Wittkower'ın diyagram uygulamaları aracılığıyla Modernist Diyagram'ı anar ve Modernist Diyagramların, inşa edilmiş nesnelerin tam çizimlerinden bilgi elde ettiğini ve bu diyagramların mimari nesnelerin analitik gözlemi için araçlar olduğunu bulur. Oysa Non-Plan'in diyagram uygulamaları, kesin çizimlere atıfta bulunarak, plan uygulamalarının kısıtlayıcı özelliği nedeniyle değişen koşullara uyum sağlayamadığını tartışır ve plan uygulamalarını geçersiz kılar. Tez, Yona Friedman ve Cedric Price'ın diyagram uygulamalarından Non-Plan diyagramlarını incelemektedir. Bu diyagramlar değişmeye uygun arayüzlerdir; kasıtlı bir eksiklik önerirler ve en yeni fikirlerin ortaya çıkmasını desteklemek adına bir taktik olarak değerlendirilebilirler. Tez, Non-Plan diyagramların, inşa edilmiş bir nesnenin kesin durumuyla ilgili olmadığını; düşünme süreçlerinin sınırlarını zorlayan bir arayüz oluşturma potansiyelinin olduğunu bulmuştur.