"Beden projesi" genç yetişkin kadınlar için yeme bozukluğu önleme programının Türkçe adaptasyon ve etkinlik çalışması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Nice Ergut

Danışman: Emrah Keser

Özet:

Bu çalışmanın amacı, Stice, Mazotti, Weibel ve Agras (2000) tarafından geliştirilen Body Project'in sanal versiyonunun (vBP) tercüme edilmesi, uyarlanması ve etkinliğinin değerlendirilmesidir. 18-25 yaşları arasında beden memnuniyetsizliği olduğunu bildiren 73 kadın üniversite öğrencisine rastlantısal örnekleme yöntemi kullanırlarak ulaşılmış ve rastgele iki gruba ayrılmışlardır. Birinci grup sanal Beden Projesi (vBP) grubu (N=40), ikincisi ise Dışavurumcu Yazma (EW) grubudur (N=33). Katılımcılar, Vücut Kitle İndeksi (BMI), Kısa Semptom Envanteri (BSI), Yeme Bozukluğu İnceleme Anketi (EDE-Q), Beden İmgesi Yaşam Kalitesi (BIQLI) ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği'ni (RSES) içeren bir anket seti doldurmuştur. vBP grubu, art arda 4 hafta boyunca haftalık 1 saatlik oturumlara katılırken, EW grubu haftada dört Dışavurumcu Yazma görevini tamamlamıştır. Daha sonra aynı anket seti son test olarak uygulanmıştır. Sonuçlar, iki grup arasında ön test puanları açısından anlamlı bir fark olmadığını ortaya koymuştur. Ancak, EW grubu ile karşılaştırıldığında, vBP grubunun EDE-Q sontest kuvvetli etki büyüklüğü (r = .66) ve BSI sontest orta etki büyüklüğü ile (r = .34) puanları anlamlı düzeyde düşmüştür. Benzer şekilde, vBP grubu BIQLI (r = .34) ve RSES (r = .34) sontest ölçümlerinde orta etki büyükülüğü ile daha yüksek puanlar almıştır. Her bir grubun kendi ön ve son test puanları karşılaştırıldığında, EW grubunun ön ve son test puanlarının hiçbir ölçümde anlamlı olarak farklı olmadığı bulunmuştur. Ancak vBP grubunun, EDE-Q (r = .87) ve BSI (r = .71) son test puanlarının, ön test puanlarından anlamlı ölçüde düşük olduğu ve kuvvetli etki büyüklüğünde oldukları bulunmuştur. vBP grubunun BIQLI (r = .63) ve RSES (r = .58) son test puanları ise ön test puanlarından anlamlı ölçüde yüksek ve kuvvetli etki büyüklüğünde oldukları bulunmuştur. Mevcut çalışmanın sonuçları, sanal Beden Projesi'nin yeme bozukluklarını önlemede etkili olduğunu ve profesyoneller tarafından kullanılabileceğini göstermektedir.