Annelerin çocukluk çağı travmatik yaşantıları ve çocuklarının duygu düzenlemesi arasındaki ilişkinin incelenmesi: annelerin duygu düzenlemesi ve duygu sosyalleştirmenin aracı rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Göksu Ceren Gülpınar

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ilgın Gökler Danışman

Eş Danışman: Tuğba Uzer Yıldız

Özet:

Annelerin çocukluk çağı travma yaşantısının çocuklarda sosyal-duygusal zorlukları yordadığı bilinmektedir. Bu ilişki, travmatik bir deneyimin etkilerinin gelecek nesillere aktarılabileceğini göstermektedir. Bu çalışma, travmanın çocukların duygu düzenleme becerileri üzerindeki kuşaklararası etkisinin altında yatan mekanizmaları incelemektedir. Önceki araştırmalar, kişinin erken dönem travmatik deneyimleri, duygu düzenleme zorlukları ve olumsuz ebeveynlik sonuçları arasında pozitif korelasyon olduğunu göstermiştir. Ebeveyn görevi olarak düşünülebilecek duygu sosyalleştirme uygulamalarının çocukların duygu düzenleme becerilerini yordadığını da çalışmalardan bilmekteyiz. Alan yazındaki bu bulgular, bu çalışmada aracı değişken olarak anne duygu düzenleme zorluklarını ve destekleyici olmayan duygu sosyalleştirme uygulamalarını öneren modelimizin temelini oluşturdu. Çalışmamıza 4-11 yaş arasında çocuğu olan anneler (n = 195) katılmıştır. Katılımcılar, travmatik geçmişlerini, duygu düzenleme zorluklarını, olumsuz duyguların sosyalleşmesini ve çocuklarının duygu düzenleme becerilerini değerlendiren öz bildirim ölçeklerini doldurdular. Aracı değişken analizi, annelerin duygu düzenleme zorlukları arttıkça kullandıkları destekleyici olmayan duygu düzenleme davranışlarının arttığını, bu durumun da annelerin travmatik yaşantılarıyla çocukların duygu düzenleme zorlukları arasındaki ilişkiye aracılık ettiği gösterilmiştir. Sonuçlar annelerin travma yaşantısının çocukların duygu düzenleme becerileri üzerindeki nesiller arası etkisini açıklarken anneye özgü duygusal düzenleme zorluklarının ve destekleyici olmayan duygu sosyalleştirme süreçlerinin önemini vurgulamaktadır. Çalışma, travma aktarım mekanizmaları ve bu döngüye müdahale ietmek çin çeşitli teorik ve klinik çıkarımlara sahiptir.