Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: Yasemin Mert
Danışman: Yağmur Ar Karcı
Özet:Çocuklarda psikopatoloji gelişimi, psikoloji alan yazınında uzun yıllardır farklı bakış açıları çerçevesinde çalışılmaktadır. Diğer faktörler içerisinde, ebeveyn etkisinin çocukların psiko-sosyal gelişiminde önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Genellikle birincil bakım veren olarak değerlendirilen annelerin, çocuk psikopatolojisi üzerindeki rolü hakkında bir çok araştırma bulunmasına karşın, bu etki üzerinde koruyucu olabilecek, özellikle ailenin ve baba katılımının koruyucu etkilerine odaklanan çalışmaların oldukça sınırlı sayıda olduğu görülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, baba katılımı ve ailesel koruyucu faktörlerin, annenin psikopatoloji yatkınlığı ve çocuk ruh sağlığı arasındaki ilişkideki biçimleyici rolleri incelenmiştir. Annelerin psikopatolojiye yatkınlığı erken dönem uyumsuz şemalar çerçevesinde incelenirken, çocuk ruh sağlığı psikolojik belirtiler çerçevesinde çalışılmıştır. Araştırmaya, yaşları 18 ile 25 arasında değişen 153 genç yetişkin ve anneleri katılmıştır. Genç yetişkinler, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği, Baba Katılımı Ölçeği, Ailedeki Koruyucu Etkenler Ölçeği ve Psikolojik Belirti Tarama Testini; anneleri ise Ailedeki Koruyucu Etkenler Ölçeği ve Young Şema Ölçeği Kısa Formu'nu doldurmuştur. Araştırma sonuçları, annelerin erken dönem uyumsuz şemalarıyla çocukların psikolojik semptomları arasında anlamlı bir ilişki olduğunu ve bu ilişkide çocukların duygu düzenleme becerilerinin aracı rol oynadığını ortaya koymuştur. Ayrıca, baba katılımı düşük ya da orta derecede olduğunda, annelerin uyumsuz şemalarının çocuk duygu düzenleme stratejileri ve psikolojik belirtiler üzerindeki olumsuz etkisinin arttığı gözlemlenmiştir. Öte yandan. Ailesel koruyucu faktörlerin koruyucu etkisine rastlanmamıştır. Elde edilen sonuçlar Aile Sistemi perspektifiyle değerlendirilerek, psiko-sosyal önleme ve müdahale programlarına ilişkin önerilerde bulunulmuştur.