Türkiye'de uzun süren (sürüncemeli) mülteci durumu esnasında STK'ların nispi dönüşümü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Göç Çalışmaları ABD, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Dilara Peker Yanmaz

Danışman: Kerem Kılıçdaroğlu

Özet:

Bu tez, Türkiye'de göç alanında çalışan sivil toplum kuruluşlarının hükümet ile olan etkileşimleri sonucunda giderek ihtiyaca dayalı hizmet sağlayan kurumlara dönüşümlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Tezde, STK'ların temel ilkelerinde gözlemlenen dönüşümün, iç ve dış politikada belirli amaçlara yönelik olarak hükümetin kontrol mekanizmaları uygulamayı veya özgürlük alanı sağlamayı tercih etmesi ile ilişkili olduğu savunulmaktadır. Ayrıca STK'ların, hükümetlerle kaçınılmaz kurumsal ilişkileri olması nedeniyle siyasi nüfuza da elverişli oldukları tartışılmaktadır. Özellikle 2011 senesinden sonra, Suriyeli mültecilerin Türkiye'ye kitlesel zorunlu göçünün ardından, STK'ların sayı ve etkilerindeki beklenmedik artış nedeniyle hükümetin STK'lara ilişkin tutumunun neden olduğu STK faaliyetlerinde gözlemlenen nıspi dönüşümün temeli olarak, kurumların kuruluş ilkesi ve siyasi ilişkilenme bağlamlarına özel bir ağırlık verilmektedir. Tezin teorik çerçevesini oluşturabilmek adına, siyasi ilişkilenme altında Government Oriented NGOs (Hükümetle İlişkili STK'lar - GONGO), Quasi-Governmental NGOs (Hükümetle Yarı İlişkili STK'lar - QUANGO), and Party Affiliated NGOs (Siyasi Partilerle İlişkili STK'lar - PANGO) kavramlarının yanı sıra kuruluş ilkesi bağlamında hak temelli ve ihtiyaç temelli yaklaşım kavramlarına dayanan literatür aracılığıyla kaynaklardan veriler toplanmıştır. Ayrıca, teoriye dayanan içerik analizi, kurumsal raporlar ve medya raporları, röportajlar, web siteleri, basın toplantıları, yasal belgeler ve ilgili siyasi partilerin ve STK'ların diğer açık kaynakları incelenerek STK'ların faaliyetlerindeki dönüşümünün yönünü belirleyebilmek için temalar üzerinden incelenmiştir. Tezin temel argümanı Suriye'li mültecilerin Türkiye'ye kitlesel zorunlu göç etmesi ile birlikte STK-hükümet ilişkilerinde, STK'ların sivil toplumdaki etki ve varlığının hükümet onayına bağlandığı ve bu durumun bir çıktısı olarak STK'ların ihtiyaca dayalı yardım gerçekleştiren örgütlere nispi olarak dönüşmelerine neden olan güç dengelerinin oluştuğudur.