Erken dönem şemaların aktarımında erken dönem olumsuz yaşantıların ve baba katılımının rolünün incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Zeynep Zeynel

Danışman: Tuğba Uzer Yıldız

Özet:

Şema Kuramı (Young, 1990), erken dönem uyum bozucu şemaların, çocukluk dönemindeki temel duygusal gereksinimlerin yeterince karşılanmamasından kaynaklandığını öne sürmektedir. Buna rağmen, ebeveynin sahip olduğu erken dönem uyumsuz şemalar ile çocuğun sahip olduğu erken dönem uyumsuz şemalar arasındaki ilişki ile ilgili sınırlı sayıda çalışma yer almaktadır. Bu çalışma, ebeveynin kopukluk ve reddedilme alanındaki şemaları ile çocuğun kopukluk ve reddedilme alanındaki şemaları arasındaki ilişkinin temelini oluşturan mekanizmaları araştırmıştır. Çalışmaya 179 anne-ergen çifti katılmıştır. 179 ergen Young Şema Ölçeği- Kısa Form- 3'ü, Çocukluk Dönemi Örselenme Yaşantıları Ölçeği'ni, Baba Katılımı Ölçeği'ni ve Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği'ni ve anneler ise sadece Young Şema Ölçeği- Kısa Form- 3'ü doldurmuştur. Sonuçlar, annelerin kopukluk ve reddedilme şema alanı ile ilgili şemalarının, çocuklarının aynı alanla ilgili şemalarını anlamlı şekilde yordadığını göstermiştir. Çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ise, yalnızca baba katılımının düşük olduğu durumda bu ilişkiye aracılık etmiştir. Bu çalışma, erken dönem uyum bozucu şemaların, özellikle babalar çocuk yetiştirme konusunda yeterli destek sağlamadıklarında, çocukluk dönemi olumsuz yaşantıları yoluyla bir nesilden diğerine aktarıldıklarını desteklemektedir.