Erken dönem uyumsuz şemalar ve gençlerin deneyimlediği romantik ayrılık sonrası yas arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Özlem Kıral

Danışman: Ilgın Gökler Danışman

Özet:

Bu araştırmanın temel amacı erken dönem uyumsuz şemaların ve duygu düzenleme güçlüklerinin, romantik ayrılık deneyimlemiş genç bireylerin yas süreçlerini nasıl etkilediğini incelemektir. Bu araştırmada, karma yöntem metodolojisi kullanılmış ve sırasıyla niceliksel ve niteliksel çalışmalar yürütülmüştür. Niceliksel araştırma kapsamında, en az 1 ay en fazla 1 yıldır romantik ayrılık deneyimleyen, geç ergenlik dönemindeki 206 katılımcıdan (18-22 yaş arası) veri toplamak için Young Şema Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği ve Teksas Düzeltilmiş Yas Ölçeği'nin revize edilmiş hali kullanılmıştır. Aracı değişken analizinin sonuçları, duygu düzenleme güçlüklerinin erken dönem uyumsuz şemalar (Ayrılma ve Reddedilme, Zedelenmiş Özerklik/Başkaları Yönelimlilik ve Zedelenmiş Sınırlar/Abartılmış Standartlar alanları) ve romantik ayrılık yası arasındaki ilişkiye anlamlı bir şekilde aracılık ettiğini göstermiştir. Niteliksel araştırma kapsamında, niceliksel çalışmadaki 6 katılımcıyla (farklı şema alanlarından) yarı yapılandırılmış görüşmeler yürütülmüş ve elde edilen veriler Tematik Analiz yoluyla analiz edilmiştir. Ayrılığın olumsuz etkileri, algılanan kayıplar, ayrılıktan sonraki yas süreci, başa çıkma stratejileri ve olumlu değişimler ve kişisel büyüme olmak üzere 5 üst tema belirlenmiştir. Niteliksel araştırmanın sonuçları, genel yas literatürü ve romantik ayrılık yası arasında birtakım benzerlikler bulunduğunu göstermiştir.