Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Mimarlık Ve Kent Çalışmaları Abd, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: Cansu Şahin
Danışman: Afet Derin Inan Çınar
Özet:
Kamusal yeşil alanlar sosyal ve kentsel ihtiyaçlara yanıt vermelerinin yanı sıra ideolojik peyzajlar olmuşlardır. Yeşil peyzajların kentsel modern parklar olarak şehirlerde ortaya çıkmaya başlamasına denk gelen 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'ndaki örnekleri Millet Bahçeleri olmuştur. Zamanla park olarak da anılmaya başlayan modern kamusal yeşil alanlar Erken Cumhuriyet döneminde Millet Bahçelerini kent peyzajından silmiş ve planlama dahilinde modern Cumhuriyet parklarına dönüşmüşlerdir. 2018'de ise seçim vaadi olarak ortaya çıkan Millet Bahçeleri projeleri kentlerin yeni yeşil peyzajları olmaya başlamışlardır. İsmi itibariyle doğrudan Osmanlı Millet Bahçelerine referans veren yeniden canlandırmacı projeler aslında modern ve hatta görece seküler Osmanlı Millet Bahçeleri haricinde cami ve kıraathane gibi donatılarıyla İslamcı bir park peyzajına işaret eden programlara sahiptir. Bu anakronik referansları ve modern Cumhuriyet parklarını dışlayan tutumu inceleyen tez, Osmanlı Millet Bahçeleri, Cumhuriyet parkları ve günümüz Millet Bahçelerinin birbirine verdiği ideolojik referansları çerçevelemektedir ve ideolojik değişimlerin neler olduğunu sorgulamaktadır. Özellikle 20. yüzyıldan beri kamusal kentsel yeşil alanlara park denirken günümüzde tekrardan bahçe denmesi ve Osmanlı'dan günümüze birçok anlam değişimine uğramış millet kavramının kullanılması da bu tez kapsamında incelenmiştir. Çalışmanın sonuçlarının gösterdiği üzere Türkiye'de yeşil peyzaj projeleri ideolojik araçlar olarak kullanıldığından her dönemde ve iktidarda sürekli değişmiş ve bu peyzajların kullanıcıları, içerikleri ve hatta konumlandıkları yerler de sürekli değiştirilen hatta bazen yıkılıp yeni ideolojik yaklaşımlar barındıran peyzajların üretildiği mekânlar olmuşlardır.