Ebeveyn ayrılık kaygısı ve ergenlerdeki obsesif-kompulsif belirtileri arasındaki ilişkide psikolojik kontrol ve ebeveyn uyumsuz mükemmeliyetçilik rolünün incelenmesi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: BERKE KESKİN

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ilgın Gökler Danışman

Eş Danışman: Emrah Keser

Özet:

Bu çalışmanın amacı, ebeveyn ayrılık kaygısı ile ergenlerdeki obsesif-kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide psikolojik kontrol ve ebeveyn uyumsuz mükemmeliyetçilik rolünü incelemektir. Sunulan modelin hipotezi, ebeveyn uyumsuz mükemmeliyetçiliğinin, ebeveyn ayrılma kaygısı ile obsesif-kompulsif semptomlar arasındaki ilişkiye aracılık eden psikolojik kontrol dolaylı etkisini düzenlemesidir. Araştırmaya 198 ergen-anne ikilisi katılmıştır. Veriler Qualtrics aracılığıyla sosyal medyadan toplanmıştır. Anneler Yetişkin Ayrılık Anksiyetesi Anketi (YAA) ve Frost Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği'ni (FÇBMÖ) doldururken, ergenler Psikolojik Kontrol Ölçeği (PKÖ) ve Obsesif-Kompulsif Ölçeği-Çocuk Formunu doldurmuştur. Veriler SPSS programında Moderated Mediation Analiz (Model-7) ile test edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre ebeveyn uyumsuz mükemmeliyetçiliği, psikolojik kontrolün ebeveyn ayrılık kaygısı ve obsesif-kompulsif belirtiler üzerindeki dolaylı etkisini düzenlememektedir. Ancak, ebeveyn ayrılık kaygısının obsesif-kompulsif belirtiler üzerindeki doğrudan etkisi anlamlıdır. Öte yandan, ebeveyn ayrılık kaygısı ile psikolojik kontrol arasındaki ilişki anlamlı ve pozitiftir. Psikolojik kontrol ile obsesif-kompulsif semptomlar arasındaki ilişki de anlamlı ve pozitiftir. Sonuçlar, ebeveyn uyumsuz mükemmeliyetçiliğinin ebeveyn ayrılık kaygısı ve obsesif-kompulsif semptomlar üzerindeki psikolojik kontrolün dolaylı ilişkisi üzerindeki koşullu rolünün anlamlı olmamasına rağmen, bu çalışmada araştırılan psikolojik kontrolün ve ebeveyn ayrılık kaygısının ergen çocuklarında görülen obsesif-kompulsif semptomlar ile olan ilişkisi, ebeveyn faktörlerinin obsesif-kompulsif belirtiler açısından önemli bir risk faktörü olabileceğini göstermektedir.