Travmanın kuşak aşkın aktarımı: Marmara Depreminde hayatta kalanların bilişsel, duygusal ve davranışsal aktarımının incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Ayşenur Güngör

Danışman: Tuğba Uzer Yıldız

Özet:

01.10.2019 tarihine kadar kullanımı yazar tarafından kısıtlanmıştır. Bu çalışma, travmanın kuşak aşkın aktarımını Marmara depreminde hayatta kalanların çocukları üzerinden, metabiliş, duygu ve davranış düzeyinde incelemektedir. Travma aktarımı iki konu üzerinden çalışılmıştır. Birincisi, ailenin depremle ilgili anılarının gelecek kuşaklara aktarılıp aktarılmadığı araştırılmıştır. Bunun için çocukların ebeveynleri hakkındaki biyografik bilgilere ‘depremle ilgili olayları’ dahil edişinin ebeveynin depreme maruz kalmasıyla ne ölçüde ilişkili olduğu araştırılmıştır. İkincisi, ailenin yaşadığı travmanın sonraki kuşağa üstbiliş, duygusal ve davranışsal açıdan aktarılıp aktarılmadığı incelenmiştir. Katılımcılar, travma ve karşılaştırma grubuna ebeveynlerinin Kocaeli’deki (Gölcük, İzmit, Karamürsel, Derince) 1999 Marmara depremini doğrudan deneyimlemesi ya da bu depremi hiç yaşamamış olmasına göre atanmıştır. Adolesanlardan ailelerinin hayatından 10 önemli olay anlatmaları istendiğinde travma grubunun %65,6’sı, karşılaştırma grubunun ise %5,5’i 1999 Marmara depremiyle ilgili olay anlatmıştır.Buna karşın, gruplar arasında üstbilişler, duygu düzenleme, içsel ve dışsal davranış bozuklukları açısından anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Sonuçlar, depremle ilişkili travmatik deneyimlerin gelecek kuşaklara anılar yoluyla aktarılmasına rağmen, bu deneyimlerin olumsuz etkilerinin sonraki kuşaklarda, ölçek düzeyinde, üstbilişsel, duygusal ya da davranışsal problemler şeklinde ortaya çıkmadığına işaret etmektedir.