Yakın ilişki odaklı obsesif kompulsif belirtilerin kuşaklararası aktarımı: Güvensiz bağlanma stilleri ve mükemmeliyetçiliğin rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Sevilay Arı

Danışman: Yağmur Ar Karcı

Özet:

Alanyazına bakıldığında obsesif kompulsif bozukluk (OKB) üzerine birçok çalışma yapıldığı, ancak alanyazına son yıllarda kazandırılan yakın ilişki odaklı OKB semptomları üzerine çalışmaların az olduğu, yakın ilişki odaklı OKB semptomlarının kuşaklararası aktarımına ilişkin çalışmanın ise olmadığı saptanmıştır. Bu nedenle, bu araştırmanın amacı yakın ilişki odaklı obsesif kompulsif belirtilerin anneden çocuğa aktarımında güvensiz bağlanma stilleri ve mükemmeliyetçiliğin rolünü incelemektir. Araştırmanın örneklemini 139 genç yetişkin ve anne çifti oluşturmaktadır. Sonuçlar sırasıyla hem kaygılı bağlanma stili ve mükemmeliyetçiliğin hem de kaçıngan bağlanma stili ve mükemmeliyetçiliğin ebeveyn-çocuk odaklı obsesif kompulsif belirtiler ile romantik ilişki odaklı obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide seri aracı rolü olduğunu ortaya koymuştur. Diğer yandan, ebeveyn-çocuk odaklı obsesif kompulsif belirtiler ile partner odaklı obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide kaçıngan bağlanma stili ve mükemmeliyetçilik seri aracı rolü oynarken, kaygılı bağlanma stili ve mükemmeliyetçiliğin bu ilişkide seri aracılık etkisi olmadığı saptanmıştır. Çalışmanın bulguları alan yazındaki ampirik bulgular temelinde tartışılmış ve yakın ilişki odaklı obsesif kompulsif belirtilerin ailesel aktarımını hedef alan terapötik uygulamalara yönelik bağlanma kuramı ve mükemmeliyetçi eğilimlere ilişkin teknikler temelinde çeşitli önerilerde bulunulmuştur.