Beliren Yetişkinlik Döneminde İlişki Doyumu ile Biz-olma Arasındaki İlişkide, İlişkiye Bağlılığın Aracı Rolünün İncelenmesi


Üçok S. B.

Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi , İstanbul, Turkey, 14 - 17 June 2022, pp.91-92

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: İstanbul
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.91-92
  • TED University Affiliated: Yes

Abstract

Beliren Yetişkinlik Döneminde İlişki Doyumu ile Biz-olma Arasındaki İlişkide, İlişkiye Bağlılığın Aracı Rolünün İncelenmesi Amaç: Bu çalışmanın kuramsal alt yapısını kendisine Karşılıklı Bağımlılık Kuramını temel edinmiş Yatırım Modeli oluşturmuştur. Karşılıklı Bağımlılık Kuramı, bağımlılığın geliştiği iki temel süreç öne sürer: doyum ve seçeneklerin niteliği. Bu çalışmada, ilişki doyumu ele alınmıştır. Doyum, bir ilişkide yaşanan olumsuz duygulanıma karşı olumlu duygulanım şeklinde tanımlanır. Bireyin ihtiyaçları partneri tarafından karşılanabiliyorsa kişinin ilişki doyumu yüksek olur. Yatırım Modeli, Karşılıklı Bağımlılık Kuramını genişletir ve ilişkiye bağlılığı etkileyen faktörlere değinir. Bu doğrultuda, ilişkiye bağlılığın ilişki içerisinde partnerlerin ihtiyaçları karşılandığında yani ilişki doyumları yüksek olduğunda arttığı belirtilmiştir. İlişkiye bağlılık arttığında ise, partnerlerin ilişkileri içerisinde hissettikleri bizolma hissinin de arttığı belirtilmiştir. Biz-olma, partnerlerin ilişki içerisinde kendilerini iki farklı kimlik (ben/benim ya da sen/senin) yerine, bir bütün (biz/bizim) olarak algılamaları anlamına gelir. Alan yazında henüz çalışılmaya başlanmış olan biz-olma, Türkiye’de beliren yetişkinlik döneminde olan kişilerle araştırmacının bilgisi dahilinde henüz test edilmemiştir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, doyum ve biz-olma arasındaki ilişkide, ilişkiye bağlılığın aracı rolünün beliren yetişkinlik döneminde olan kişilerde incelenmesidir. Yöntem: Çalışmanın örneklemini 18-25 yaş arası, en az 3 aydır bir ilişkisi olan ve Türkiye’de yaşayan, 73’ü kadın ve 44’ü erkek, toplam 117 katılımcı oluşturmuştur. Katılımcılara uygun örneklem yoluyla ulaşılmıştır. Çalışmada veri toplamak amacıyla, İlişki İstikrarı Ölçeğinin Doyum ve İlişkiye Bağlılık alt ölçekleri, Biz-olma Ölçeği ve Demografik Form kullanılmıştır. Veriler, bilgisayar ortamında çevrimiçi anket yöntemiyle toplanmıştır. Bulgular: Araştırma amacının test edilmesi için yol analizinden yararlanılmış ve analizler AMOS 21 programında gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre (1) ilişki doyumu ile ilişkiye bağlılık arasında, (2) ilişki doyumu ile biz-olma arasında ve (3) ilişkiye bağlılık ile biz-olma arasında olumlu yönde, anlamlı bir ilişki vardır. Öte yandan, ilişki doyumunun bizolma üzerinden doğrudan ve anlamlı bir etkisi bulunurken, dolaylı ilişkiler incelendiğinde ise ilişki doyumu ile biz-olma arasındaki ilişkide, ilişkiye bağlılığın kısmi aracı rolü anlamlı bulunmuştur. Sonuç: Araştırmacının bilgisi dahilinde, beliren yetişkinlik dönemindeki katılımcıların ilişki doyumu ile ilişkileri içinde hissettikleri biz-olma hissi arasındaki ilişkide, ilişkiye bağlılığın aracı rolünü inceleyen ilk çalışma olan bu araştırmada, ilişkiye bağlılığın partnerlerin ilişkilerinde biz-olmalarını nasıl açıkladığı alan yazını ışığında tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: ilişki doyumu, ilişkiye bağlılık, biz-olma, beliren yetişkinlik, yol analizi