Adil Matematik Eğitimi Odaklı Fark Etme Becerileri


Çelebi E. G.

Trakya Eğitim Dergisi, cilt.15, sa.1, ss.427-453, 2025 (TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 15 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.24315/tred.1489121
  • Dergi Adı: Trakya Eğitim Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.427-453
  • TED Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Matematik toplumlar ve bireyler için, gelecekteki fırsatlara erişimde önemli bir eşik görevini üstlenmektedir. Toplumun tüm bireylerinin nitelikli bir matematik eğitimi ve öğrenme imkânlarına erişimi sağlanarak düşünme, algılama ve problem çözme yetenekleri gelişmiş, nitelikli iş gücüne katılabilecek, üretken ve mutlu bireyler olarak yetişme hakları bulunmaktadır. Ancak, özellikle savaşlar, salgın hastalıklar, doğal afetler ve ekonomik sarsıntılar; gelir eşitsizliklerinin belirginleşmesine neden olmaktadır. Öğrenciler arasında mevcut olan ve kendilerinin dışındaki koşullardan kaynaklanan fırsat uçurumlarının ortadan kaldırılmasına duyulan ihtiyaç ülkemizde de yine benzer nedenlerle daha da acil bir hal almıştır. Öğretmenlerde fark etme ise; sınıfta karşılaştıkları önemli durumları anlamlandırma, yorumlama ve etkili bir şekilde analiz edebilmeleri; öğretimlerini buna göre uyarlamalarını sağlayan becerileri içermektedir. Bu çalışmada adil matematik eğitimi ve matematik öğretmeni fark etme becerisi çerçeveleri birlikte ele alınarak tartışılmıştır. Öğretmen fark etme becerisinin matematik eğitiminde süreğenleşmiş eşitsizlikleri irdelemek için önemli bir yapı olduğu görülmektedir. Öğretmen fark etme becerisi öğrencinin ve matematiğin tarihi ve kültürünü; bunların var oldukları sosyal, tarihsel ve politik bağlamlar içinde ele almasının gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu sebeple titizlikle matematik öğretmen adaylarının eğitimine odaklanılması temel hedefi adil ve nitelikli matematik eğitimini hayata geçirmek olan ve buna yönelik fark etme becerilerinin gelişiminin izlenebileceği ve analiz edilebileceği kapsamlı çalışmalar yapılması gerekmektedir.
Mathematics serves as a significant threshold for societies and individuals in accessing future opportunities. By ensuring that all members of society have access to high- quality mathematics education and learning opportunities, they have the right to develop their thinking, perception, and problem-solving skills, enabling them to become qualified workforce participants, productive, and happy individuals. However, wars, pandemics, natural disasters, and economic shocks highlight income inequalities. The need to eliminate the opportunity gaps among students, which are caused by conditions beyond their control, has become more urgent in our country for similar reasons. Teacher noticing, in this context, involves their abilities to understand, interpret, and effectively analyze important situations they encounter in the classroom, allowing them to adapt their teaching accordingly. This study discusses frameworks for equitable mathematics education and mathematics teacher noticing together. It is evident that teacher noticing is an important structure for examining persistent inequalities in mathematics education. Teacher noticing reveals the necessity of considering the history and culture of the student and mathematics, within their social, historical, and political contexts. Therefore, to achieve the primary goal of implementing equitable and high-quality mathematics education, it is essential to meticulously focus on the training of prospective mathematics teachers. Comprehensive studies are needed to monitor and analyze the development of noticing for equity in mathematics education.