Haset Duygusu Üzerine Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme


Creative Commons License

KAYNAK B. D.

Nesne Dergisi, cilt.8, sa.17, ss.284-296, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 17
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.7816/nesne-08-17-09
  • Dergi Adı: Nesne Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.284-296
  • TED Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Haset duygusu bireylerin yaşamlarını hem kişisel hem de ilişkisel düzeyde ciddi bir biçimde etkilemektedir. Buna karşın, haset duygusunun Türkiye alanyazınında yeterli ilgiyi görmediği anlaşılmaktadır. Bu derleme çalışmasında, haset konusunda yürütülen çalışmaların sosyal psikolojik bir perspektiften ele alınması ve Türkiye alanyazınına bu konuda katkı sağlanması amaçlanmıştır. Makalenin ilk bölümünde, haset duygusunun tanımı ampirik çalışmalar temelinde yapılmış ve haset duygusunun kıskançlık ve gıpta duyguları ile farkı tartışılmıştır. Makalenin ikinci bölümünde, haset duygusunun gündelik yaşama etkileri yine yürütülen ampirik çalışmalar temelinde incelenmiştir. Buna göre, haset duygusu, sosyal medya kullanımı ve psikolojik iyi oluş hali arasındaki ilişkide aracılık işlevi görmektedir. Ayrıca, iş ve örgüt bağlamlarında deneyimlenen haset duygusu yapıcı örgüt davranışlarını azaltırken, yıkıcı örgüt davranışlarını arttırmaktadır. Örgüt bağlamının özellikleri, çalışan özellikleri ve liderin özellikleri iş yerinde deneyimlenen haset düzeyini etkilemektedir. Son olarak, başarılı bireyler haset duygusunun hedefinde olmaktan ötürü rahatsızlık ve korku hissetmektedir. Bireylerin bu durumlarda verdikleri tepkiler kişisel, ilişkisel ve kültürel değişkenlere göre farklılık göstermektedir. Bu alanda yürütülen araştırmaların da gösterdiği gibi, haset duygusu insan yaşamını geniş bir alanda etkilemektedir. Bu konuyla ilgili Türkiye’de daha fazla çalışma yürütülmesi bu duygunun daha iyi anlaşılmasına katkı sunacaktır.
Envy has serious effects on individuals in both intrapersonal and interpersonal levels. However, it has not attractedsufficient attention from the psychology literature in Turkey. This review aims to evaluate studies on envy from thesocial psychology perspective and to contribute to the literature related to this topic in Turkey. In the first part of thearticle, a definition for envy is provided on the basis of empirical studies and the difference between envy andjealousy, and envy and benign form of it (i.e. gıpta in Turkish) is discussed. The second part of the article reviews theeffects of envy on daily life on the basis of empirical studies again. According to research, envy has a mediating rolein the relationship between social media use and psychological well-being. In addition, envy, in organizationalcontexts, reduces constructive organizational behavior and increases destructive ones. The characteristics oforganizational context, of employees and of the leader affect the level of envy experienced in the workplace. Finally,successful individuals feel discomfort and fear due to being the target of envy. The reactions to being at the target ofenvy differ according to personal, relational and cultural factors. As indicated by the research on this topic, envyaffects human life in a broad context. More research needs to be done in Turkey on this emotion to have a morecomplete understanding.