Sosyal psikoloji alanında yapılan ara¸stırmalar 1950’lerden beri erkeklik ideolojisinin nasıl ölçülece˘gine, özellikle Beyaz ve Avrupalı-Amerikalı örneklemler kullanarak odaklanmaktadır. Türkiye’deki ara¸stırmacılar için ˙I ngilizceden uyarlanmı¸s erkeklik ideolojisi ölçekleri olsa da (örn., erkek rol normları ölçe˘gi), bu ölçeklerin kelime ve cümle yapısı ile içerdi ˘gi psikolojik yapılar kültüre ve gündelik hayata dair ayrıntıları iyi yansıtmayabilir. Batılı olmayan kültürlerde erkeklik ideolojisini ölçmeye yönelik ara¸stırmaların azlı ˘gından hareketle bu çalı¸sma, yeni bir erkeklik ideolojisi ölçümü geli¸stirmeyi amaçlamaktadır. Bu ara¸stırmada, Türkiye’de yapılmı¸s iki ayrı çalı¸sma sunulmaktadır. Çalı¸sma 1’de, yeni bir ölçüm aracı olarak Geleneksel Erkeklik˙Ideolojisi Ölçe˘gi (GE˙IÖ) geli¸stirilmi¸stir. Ölçe˘gin içerik ve yapı geçerlili ˘gi Çeli¸sik Duygulu Cinsiyetçilik ve Erkeklere˙Ili¸skin Çeli¸sik Duygular ile olan ili¸skisi incelenerek gösterilmi¸stir. Kolaylıkla bulunabilen örnekleme yöntemine dayanan ilk çalı¸smanın örneklemi 297 erkek ve 294 kadın ö˘grenciden olu¸smaktadır. Açımlayıcı faktör analizinin sonuçları, GE˙IÖ’nün 22 maddeden olu¸san dört faktörlü bir yapısı oldu˘gunu göstermi¸stir; saygınlık/sorumluluk, e¸scinsel erkekleri küçümseme, duygusal kısıtlama ve baskınlık. GE˙IÖ, dü¸smanca ve korumacı cinsiyetçilik ile erkeklere yönelik dü¸smanca tutumlar arasında orta düzeyde korelasyon görülmü¸s ve bu da ölçe˘ gin yakınsak geçerlili ˘gine dair bir kanıt te¸skil etmi¸stir. GE˙IÖ ile erkeklere yönelik korumacı tutumlar arasında ise beklendi˘ gi ¸sekilde dü¸sük korelasyonlar görülmü¸s ve bu sonuç da ölçe˘ gin ıraksak geçerlili ˘ gi için kanıt olu¸sturmu¸stur. Çalı¸sma 2’de, dört faktörlü ölçek yapısı kolaylıkla bulunabilen örnekleme yöntemiyle ula¸sılan ve ö˘grenci olmayan 209 (96 kadın ve 113 erkek) ki¸siyle do˘ grulanmı¸stır. Do˘ grulayıcı faktör analizinin sonuçlarına göre, test edilen model en iyi uyum de˘gerlerini bi-faktör model ile vermi¸stir. Bi-faktör modelde her bir ölçek maddesi ilgili alt faktörlere ve birle¸sik bir model içindeki kapsayıcı bir geleneksel erkeklik ideolojisi faktörüne yüklenir; böylece tüm maddeler tarafından payla¸sılan ortak varyansları hesaba katarak alt faktörler arasındaki hiyerar¸siyi ortadan kaldırır. Bulgular, GE˙IÖ’nün gelecek ara¸stırmalarda hem dört faktörlü yapıyla hem de tek bir geleneksel erkeklik ideolojisi yapısıyla kullanılabilece ˘ gini göstermi¸stir. GE˙IÖ’nün mevcut alanyazında di ˘ger erkeklik ideolojisi ölçümleriyle olan kesi¸simleri ve farklılıkları bulgular ı¸sı ˘gında tartı¸sılmı¸stır.
Research in social psychology has concentrated on measuring masculinity ideology since the 1950s, primarily using samples from White and European American populations. In Türkiye, researchers have employed adapted versions of established scales such as the Male Role Norms Scale, neglecting the potential cultural nuances associated with masculinity. Addressing the research gap in non-Western cultures, we present the Traditional Masculinity Ideology Scale (TMIS), specifically tailored to the cultural context of Türkiye. In Study 1, we developed the TMIS as a novel measure, assessing its relationship with Ambivalent Sexism and Ambivalence toward Men for content and construct validity. The sample included 297 men and 294 women university students through convenient sampling. Exploratory factor analyses identified a four-factor structure for the TMIS, encompassing 22 items related to respectability/responsibility, disdain for gay men, emotional restriction, and dominance. Convergent validity was established through correlations with hostile and benevolent sexism, and hostility toward men. The low correlation between the TMIS and benevolence toward men demonstrated divergent validity. In Study 2, the four-factor structure was confirmed with 209 non-student participants (96 women and 113 men) using convenient sampling. Confirmatory factor analysis supported the bi-factor model over the second-order and single-factor models. In the bi-factor model, each item is loaded onto specific sub-factors and an overarching traditional masculinity ideology factor, eliminating hierarchy among sub-factors by accounting for shared variances. Results affirmed the TMIS’s four-factor structure and provided a global-factor measure for future applications. We discussed the intersections and divergences of the TMIS with the existing literature on masculinity measures, emphasizing its cultural relevance and potential for broader applicability.
