Organize Sanayi Bölgeleri (“OSB”) sanayinin belirli alanlarda yapılanmasını sağlamak, çarpık sanayileşme ve çevre sorunlarını önlemek, sanayi türlerinin belirli bir plan dâhilinde yerleştirilmesi ve geliştirilmesi ile bölgesel kalkınma gibi amaçlarla kurulmaktadır. Belirtilen kamusal amaçlarının bulunması sebebiyle OSB arazilerinin OSB’nin amaçları doğrultusunda kullanılmasını sağlamak ve denetlemek üzere OSB arazileri üzerindeki işlemlerde tarafların sözleşme özgürlüğünü kısıtlayabilecek birtakım sınırlamalar getirilmiştir. Katılımcıların mülkiyetine sahip oldukları OSB sanayi parsellerini kiralamaları OSB yönetim kurulunun iznine tâbi tutulmuş, parsellerin bölünerek birden fazla kiracıya kiralanmasında sınırlamalar getirilmiş, kiralanan parselde bağımsız bölüm oluşturulamayacağı düzenlenmiş, ilave olarak kiralanacak yerin büyüklüğü ve sayısına ilişkin belirleme yapma yetkisi de OSB müteşebbis heyeti/genel kuruluna verilmiştir. Bu nedenlerle OSB’lerde katılımcı ile kiracı arasındaki kira sözleşmeleri sözleşme özgürlüğü çerçevesinde gerçekleştirilen kira sözleşmelerine nazaran farklılıklar arz etmektedir. Özellikle kiralamaların OSB’ye karşı geçerliliği OSB’nin kiralamaya onay vermediği durumlarda tartışmalı hale gelmekte, uyuşmazlıklara konu olmaktadır. Bu bakımdan çalışmamızda, özel hukuk tüzel kişisi olmasına karşın kamusal yetkileri bulunan, katılımcı ile kiracılar arasındaki kira sözleşmesine onay verme yetkisine sahip OSB’lerin öncelikle hukuki niteliği incelenecek, daha sonra OSB’lerde katılımcılara ait parsellerin kiralanmasının şartları, kira yönünden getirilen farklı düzenlemeler ile OSB kirasında uygulanacak genel hükümler inceleme konusu yapılacaktır.
Organised Industrial Zones (‘OIZ’) are established for the purposes of ensuring the structuring of industry in certain areas, preventing unplanned industrialization and environmental problems, the placement and development of industrial types within a certain plan and regional development. In order to ensure and supervise the use of OIZ lands in line with the purposes of the OIZ due to the stated public purposes of the OIZ, certain limitations that may restrict the freedom of contract of the parties in the transactions on the OIZ lands have been introduced. The leasing of OIZ industrial parcels owned by the participants is subject to the permission of the OIZ board of directors. Restrictions are imposed on the division and leasing of the parcels to more than one lessee, it is regulated that no independent section can be created on the leased parcel, and the OIZ enterprising committee/general assembly is authorized to determine the size and number of the leased parcels. For these reasons, the lease agreements between the participant and the lessee in OIZs differ from the lease agreements concluded within the framework of freedom of contract. In particular, the validity of leases against the OIZ becomes controversial and subject to disputes in cases where the OIZ does not approve the lease. In this respect, in our article, the legal nature of the OIZs, which have public powers despite being a private law legal entity and have the authority to approve the lease agreement between the participants and the lessees, will be examined firstly, and then the conditions of the lease of the parcels belonging to the participants in the OIZs, the different regulations introduced in terms of lease and the general provisions to be applied in the OIZ lease will be examined.
