Var olan ilişkideki yakın partner şiddetinin yordanmasında kök aileye ilişkin risk etkenlerinin rolünün incelenmesi: Nesne ilişkileri kuramına dayalı bir model önerisi ve testi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: TED Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Psikoloji ABD, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Ceren Şavk

Danışman: Ilgın Gökler Danışman

Özet:

Bu çalışmanın amacı romantik ilişkilerdeki şiddetin ailesel temellerini nesne ilişkileri kuramı üzerinden açıklayan gelişimsel bir model önermek ve test etmektir. Teorik modelde, aile öngörülemezliği, olumsuz ebeveyn tutumları ve ebeveynler arası şiddet değişkenlerinin nesne ilişkileri aracılığıyla bugünkü ilişkide ortaya çıkan şiddeti yordaması öngörülmüştür. Çalışmanın örneklemini yaşları 18-25 arasında olan ve en az 1 senedir devam etmekte olan bir romantik ilişkisi olan 352 katılımcı oluşturmuştur. Katılımcılara uygun örnekleme yoluyla ulaşılmıştır. Veriler çevrimiçi olarak toplanmıştır. Önerilen modelde yer alan değişkenleri ölçmek için katılımcılara Geçmişe Dönük Aile Öngörülemezliği Ölçeği (GDAÖÖ), Çatışmaların Çözümüne Yaklaşım Ölçeği (ÇÇYÖ), Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları – Çocuk Formu (KAET-Ç), Bell Nesne İlişkileri ve Gerçeği Değerlendirme Ölçeği (BORRTI)'den oluşan bir ölçek seti uygulanmıştır. Önerilen teorik modelin toplanan veri tarafından doğrulanıp doğrulanmadığını sınamak için SPSS AMOS programı kullanılarak gerekli analizler yürütülmüştür. Analiz sonuçları aile öngörülemezliği, anne-baba arasındaki şiddet ve olumsuz ebeveyn tutumları değişkenlerinin her birinin nesne ilişkileri aracılığıyla mevcut romantik ilişkideki şiddeti pozitif yönde yordadığını göstermiştir. Başka bir deyişle, önerilen gelişimsel model toplanan veri tarafından doğrulanmıştır. Elde edilen bulgular, çocukluk dönemi aile ortamının bireylerin nesne ilişkilerini şekillendirmesindeki hayati rolüne dair ampirik destek sunmakta ve yakın partner şiddetinin altından yatan mekanizmalardan birine ışık tutmaktadır.